Обсуждение: Анатоль Івашчанка. МОВА. «Дзеясловіца» — кампрамісны правапіс

"Дык жа не, сьведчаньнем чаму, напрыклад, кніга «Беларускі клясычны правапіс», што выйшла больш як два гады таму, але дасюль лёгка дасяжная ў продажы (кажуць, — нібыта празь вялізны наклад...)"

Спрэчнае сьцьверджаньне. Анатоль, кніга гэтая дасяжная ў продажы найперш праз руплівасьць выдаўцоў. Ня ведаю наколькі вялікі быў першы наклад, але ён прадаўся. Кніга выйшла другім накладам.

Логіка жалезная. Вы блытаеце цёплае з мякім)



вы ўпэненыя, што пасьля такіх цынічных і бессаромных пастоў Сьв. Пётра захоча размаўляць з вамі. Тым больш, ён паслугуецца трашкевіцай :))))))))

да вашых алюзіяў на конт ... - Аднойчы дачка Фройда сказала тату: "Часам сігара, гэта проста сігара".

1. Тое, што прыйшла зіма- гэта дрэнна.




2. Тое, што калі б у бабкі вырас ..., то яна б стала дзедкай, ну ці калі б у яе у якасці кампрамісу той ... вырас збоку ці на галаве -гэта было б, як мінімум, цікава.



3. Тое, што кожны пражыты дзень набліжае ўсіх нас да сустрэчы са св.Пятром - гэта факт.

PS Увогуле, у вас дрэнна з брэндамі: пераймянуйце "дзеясловіцу" ў "да!сканаліцу", атрымаецца неблагая крэатыўная аманімія(дзякуй Таляну, узбагаціў мой слоўнік і веды, а кажуць, што пераціраць на форумах пра беларушчыну - час губляць).

Але ж маеце рацыю: я да самай глыбіні душы ненавіджу Івашчанку) І зайзрошчу: пра помнік яму гавораць, а пра помнік мне - не!)
І што за бяда з гэтымі правапісалюбамі! Ідэя-фікс вынаходзіць найлепшы правапіс нараджае інтэлектуальных пачвараў (калі перафразаваць вядомае выказванне).

Дазвольце, панове, далучыцца да вэрхалу і дадаць свае тры капейчыны ў вашы "капялюш па колу на трох", а то ў апошніх пастах, я гляджу, паменела нянавісьці і паболела блюзьнерства з элементамі зайздрасьці да ўсталяваньня помнікаў пры жыцьці.

1. Тое, што "НН" перайшла на наркамаўку - гэта дрэнна.
2. Тое, што "дзеясловіца" магла б стаць кампрамісам - гэта, як мінімум, цікава.
3. Тое, што наркамаўка - крок да зьнішчэньня беларускай мовы - гэта факт.

Геніяльна! У беларускай суполцы пераплюнулі англійскіх, французкіх і кітайскіх мовазнаўцаў разам узятых! І як гэта яны, бацькі хранцузкай ды нямецкай, да дзеясловіцы не дадумаліся! А "пагатоў" заменіцца на "стопудоў" адразу апасля канчатковага ўдасканалення "непасьлядоўнай перадачы асіміляцыйнай мяккасьці сьвісьцячых". І усё! Вось яно - бяры за вушы, грузі ў торбу, вязі ў Жэневу - адліваць са сплаву плаціны ды ірыдзія міжнародны эталон мовы. І ў вакуум яго, а затым - у музей. І помнік Таляну побач: сур"ёзны такі стаіць, абапёрся на мяккі знак, а пастамент будзе аблеплены барэльефамі бацькоў-заснавальнікаў літаратурных нямецкай, расейскай, англійскай моваў, дробненькія такія, сціпла так знізу пазіраюць на Толіка, быццам бы навучыцца ў яго чамусці жадаюць, а на тварах іхніх так і напісана адчуванне ўласнай недасканаласці, аж шкада іх, небаракаў(у сэнсе неабамаў). Малайчына, Талян, так трымаць! Калі ўжо зможам пагартаць у руках падручнік дзеясловіцы, дакрануцца сваімі канечнасцямі да ўзвышанага, дасканалага? Не таміце нас, не хавайце геніяльнае ў шуфлядзе, у друк, адразу ў друк!

1. "з такога сказу вынесці хоць нейкі сэнс амаль немагчыма". Адсутнасьць сэнсу - гэта, калі казаць карацей, і ёсьць бязглузьдзіца.
2. "дзеясловіца" - дасканалейшая за французскую, нямецкую, кітайскую й, пагатоў, - расейскую.
3. вы з усімі пасьля трэцяга пасту скатваецеся да панібрацтва ці мы дзесьці перастракаліся?..

Толік, давай не будзем уключаць дурня. бязглуздзіца - тваё сцвярджэнне "Чым бліжэй правапіс да вымаўленьня, тым ён дасканалейшы". Самыя распаўсюджаныя мовы свету - кітайская, англійская - не карыстаюцца транскрыптыўным напісаннем, тое ж тычыцца і французкай, нямецкай, расейскай. Ты хочаш сказаць, што твая дзеясловіца ці тарашкевіца дасканальнейшая за вышэйпералічаныя мовы, якімі у сукупнасці карыстаюцца мільярды людзей, якія з дапамогай гэтых моў стварылі самыя магутныя культуры і цывілізацыі свету? І ты сядзіш на абшэрпанай табурэтцы ў рэдакцыі часопісy з тыражом у 100 экзэмпляраў і лічыш сябе вынаходнікам самага дасканалага правапісу? Аффтар, выпей яду, ці пачытай што-небудзь на дзеясловіцы. Пагаджуся з Ролджам - выпадак безнадзейны, калі не сказаць больш...

Гэта ўсяго толькі аманімія (амаформы, што супадаюць у нейкая форме): піла - наз. і дзеясл., паўтары - лічэб. і дзеясл., палю (цыгарэту, грады) і г.д. У тым выпадку аўтар акурат-такі наўмысна выкарыстаў у загалоўку аманімію, каб прыцягнуць увагу да артыкула, каб гэтая ідыёма загучала ў іншых фарбах. Гэта крэатыўна, а не бязглузда...

Я, канешне , не мовазнавец і дастаткова далёкі ад моваў, аднак гэта, па-мойму, поўная бязглуздзіца. Акрамя спрыяння правільнаму вымаўленню( і увогуле, што такое "правільнае вымаўленне", яно, на мой погляд, заўжды па вялікім рахунку ад балды выбраны дыялект, які на нейкім гістарычным этапе прызнаецца "літаратурным") ў правапісу яшчэ існуюць і іншыя, не менш важныя функцыі. І часам транскрыптыўнае напісанне(чым хварэе на мой немовазнаўчы погляд белмова, прычым усе правапісы) стварае вялікія праблемы. Напрыклад не так даўно чытаў на сайце НН артыкул, дзе была такая фраза: Хто да нас з мячом прыйдзе... У гэтай фразе з-за транскрыптыўнага напісання без кантэксту цалкам губляецца сэнс. Ці дасканалы гэта правапіс, хоць ён і цалкам адпавядае вымаўленню? І калі б не далейшы жарт аўтара пра тое, што, "канешне, не са скураным", і калі б я не пажадаў чытаць артыкул да канца то з такога сказу вынесці хоць нейкі сэнс амаль немагчыма. Не ведаю як там па-навуковаму, аднак у гэтым выпадку транскрыптыўнае напісанне цалкам знішчае камунікатыўную функцыю мовы.

2Za Belarus!
Спачатку дакараеце, што не стварылі "фундаментальнага падручніка", а потым кажаце, што ўсё адно яго чытаць ня будзеце. Пры дасканалым правапісе (які будзе максімальна адпавядаць вымаўленьню) й падручнікі ніякія патрэбнымі вам ня будуць. Арфаэпічныя, прынамсі. Будзеце "Дзеяслоў" чытаць, і вымаўленьню падвучыцеся. На ўсялякі пажарны...

Ай дзякуй вялікі, падзьвіжнік вы наш! Клапатнік за мову і народ! Аб сабе і сваіх марах-летуценнях паклапаціся спачатку. Вы за 20 год не стварылі ні аднаго фундаментальнага ці чагосьці вартага падручніка, слоўніка, дапаможніка. Усё нейкія кароткія, малыя, для пачынаючых, відаць у 21м стагоддзі для задавальнення інтэлектуальных патрэбаў аматараў тарашкевіцы і дзеясловіцы хопіць і гэтага. Каб клікаць за сабой у нейкі шлях трэба кімсьці быць і мець магчымасць нешта прад"явіць. А вы - так, зборышча рамантыкаў, якія мняць сябе стратэгамі і генераламі. Працягвайце марыць і далей, пра зычныя, галосныя, пра тое, што нехта ў 30, 40 ці 50 год пабяжыць чытаць твае падручнікі.

2petruha
Ніхто нікога не зьбіраецца перавучваць. Проста чытаць дзеясловіцу "дарослым людзям", не знаёмых з правіламі беларускага вымаўленьня (бо з мацярынскім малаком яны не былі засвоеныя), будзе значна прасьцей за тарашкевіцу. А школьны правапіс пасьля савецкіх палітычных рэформаў у пэўных момантах (аканьне і мяккасьць зычных) не адпавядае асаблівасьцям беларускага літаратурнага вымаўленьня. Калі ўсе незалежныя СМІ - у адзіным парыве - пачнуць карыстацца такім правапісам, вы аўтаматычна будзеце гэтыя арфаэпічныя нормы ведаць. У прынцыпе, уся справа толькі ў гэтым.:) Ніякіх нерваў. Выключна клопат пра мову...

Детям без разницы, в каком варианте учить белорусский язык, проще или сложнее им не будет - они его вообще не знают, если родители общаются на русском, и все вокруг тоже. Для взрослого человека тоже реально пустяки - все эти отличия в заимствованиях и произношении. Сейчас люди с интересом учат два-три иностранных языка, включая японский:). Было бы желание. Итог: у меня, как у взрослого человека, нет желания учить дзеясловицу или тарашкевицу - ЗАЧЕМ мне это? Хоть я понимаю белорусский язык в любом варианте. Но я был бы за то, чтобы в школах детей учили более совершенному белорусскому языку, непокуцанному, неассимилированному и т.д. Все очень просто, зачем столько нервов вокруг этой проблемы? И зачем переучивать взрослых людей, я вообще не врубаюсь.

Дык я ж і выступаю, нібыта, супраць тарашкевіцы. Ад тарашкевіцы адштурхоўваюць словаформы, якія не супадаюць са звыклымі - тымі, якім "людзей вучылі ў школе". Сэнс артыкула ў тым, каб давесьці, што ня мяккія знакі ды аканьне муляюць людзям, а найперш - запазычаная лексіка. Тлумачу адмыслова для вас яшчэ раз. Адзін і той жа тэкст, напісаны афіцыйным і дзеяслоўным правапісам, павінен гучаць (чытацца) аднолькава. Гэта якраз для тых, хто ведае арфаэпічную норму белмовы па барабане, якім правапісам чытаць. Для вас стараемся. Мэта і тарашкевіцы 1990-х, і дзеясловіцы - асьветная. Каб людзі правільна вымаўлялі па-беларуску. Чым бліжэй правапіс да вымаўленьня, тым ён дасканалейшы. А засвойваюцца тыя правілы хутка (нават для вас тое будзе няцяжка, паверце). Для таго ж, каб правільна пісаць запазычаныя словы тарашкевіцай, трэба доўга і ўпарта вучыцца (і тут у нас няма ілюзіяў у адносінах да падобных вам інтэлектуалаў). Вось таму й дзеясловіца.

Бронь божа) Займайцеся тым, у чым разбіраецеся.


Я ж адразу сказаў, што для вас у мяне няма добрых навінаў)
Сёння непрацоўны дзень і я зазірнуў на форум, каб трохі раздзьмуць варажнечы. У будныя дні я напружана і вынікова працую.
Ёсць час брюзжаць на форумах, і ёсць час не брюзжаць на форумах . Эклезіяст.


Яшчэ адзін такі пробліск – і я вырашу, што вы не такі безнадзейны)


Свае словы аб небезнадзейнасці забіраю назад

(
Я так рады, што і маё брюзжанне прыдалося на нешта)

Ад тарашкевіцы адштурхоўваюць такія вось недавучаныя змагары, якія пазіцыяніруюць сябе ледзь не нобелеўскімі лаўрэтамі. Прачытаў 1 кніжку, трапіў у суполку і ўсё зразумеў. Маладзец, вазьмі скушай цукерачку! Пры чым тут тарашкевіца, наркамаўка ці старажытнаізраільская? Задзяўбло большасць тое, што хто як хаціт, так і піша. Як там перадаецца мяккая "л" 99,9% увогуле па-барабану, абы яно перадавалася ўсюды аднолькава і не было блытаніны.



Колькі год дзеясловіцы і тарашкевіцы - і што, шмат да іх "прыхінулася"? аффтар мусіць жыве на Марсе ці ў нейкім сваім зачараваным свеце. Усім ў РБ за выключэннем пары дзесяткаў мовазнаўцаў ці асаблівазаклапочаных усё-роўна, які там правапіс - сярэдзінны, трох-чэцьвярцічны, ці цэльнаадзіны. Людзей у школе вучылі так, а потым ты ўзяў пачытаць быццам бы сур"ёзную газету ці часопіс - а ён напісаны падонкаўскай саматужнай мовай. І ты чухаеш патыліцу - ці то я дурань, ці то аффтары - падонкі.

1. "пасіянарныя змагары" зламаліся першымі. С.І. Дубавец, прызнаўшы поўную паразу й няспраўджанасьць праекту "Тарашкевіца", - што толькі яму да гонару - заклікаў абарачацца ў наркамаўку. Цяпер час зьбіраць камяні й цьвярозым вокам зірнуць на існую сітуацыю. Усё рушыць да таго, што вялікая колькасьць людзей расчаруецца чарговым разам ва ўсім. Але абярэ не наркамаўку, а – расейскую.
Замест таго, каб прааналізаваць, што адштурхоўвае людзей у тарашкевіцы, пасіянарыі кідаюцца ў іншую скрайнасьць...
Прысьпеў час прымірэньня. Будуць і артыкулы, і дыскусіі (можам надрукаваць івашыя трапныя й звышдасьціпныя заўвагі). У “Дзеяслове” былі публікацыі, прысьвечаныя хібам тарашкевічы (гл. гутарку зь Сяргеем Запрудскім, №15; Алесем Разанавым, №19, ніхто з пасіянарных змагароў не адказаў...). Часопіс не мовазнаўчы, але прысьпеў час карэктаваць профіль выданьня (будзем зь літаратуразнаўцаў перакваліфікоўвацца ў мовазнаўцаў).
Прыхільнікаў дзеясловіцы насамрэч ня менш, чым зацятых адэптаў тарашкевіцы (дзеясловіца – праект; выніковы правапіс можна назваць і інакш – скажам, правапіс прымірэньня). Да сярэдзіннага правапісу прыхінуцца людзі з абодвух бакоў. Вядома, ёсьць і тыя, хто здольны адно “брюзжать” на форумах і разьдзмуваць варажнечу, як вы, шаноўны(-ая) спадар(-ыня).
2. Гаворка пра ўтварэньне запазычаных словаў ад лацінскіх ці грэцкіх формаў альбо праз пасярэдніцтва польскай – артаграфія, філялёгія, сыстэма..., альбо – праз рускую (арфаграфія, філалогія, сістэма). Словаўтварэньне = утварэньне слова. Вы, пэўна, маеце на ўвазе, што словаўтварэньне (ці формаўтварэньне) мае дачыненьне да адпаведных афіксаў. Гэтую заўвагу пры перадруку ўлічу (замяніўшы “словаўтварэньне” на “утварэньне”). Можа, там была таўталогія (“словаўтварэньне лексікі”), але ніяк не ахінея. Ахінея – калі маладасьведчаныя людзі, што ня ведаюць ані лаціны, ані беларускай, пачынаюць пісаць “паталёк”.
3. Прыклады разыходжаньняў граматычных формаў у наркамаўцы й тарашкевіцы: клас (м.р.) – кляса (ж.р.); канчаткі назоўнікаў ІІ скл. адз. ліку ў родным склоне (-а ці –у); скланеньне ўласных назоўнікаў на –о (Дранько-Майсюку – Драньку-Майсюку)...
4. “Гэта не “зусім іншыя словаформы”, а ўсяго толькі правапісныя варыянты тых самых слоў”.
Акурат-такі ня толькі правапісныя варыянты тых самых слоў. Ці, калі напісана «кляса, філязофія, артаграфія», вы чытаеце “клас, філасофія, арфаграфія”?.. Правапісныя варыянты – сьнег і снег, няўжо гэта не зразумела?..
5. Адрозьненьні не на арфаграфічным, а на граматычным узроўні – г. зн. калі ня толькі пішацца, але й чытаецца інакш – канчаткі назоўнікаў ІІ скланеньня ў родным склоне, а таксама поўныя канчаткі ў формах І сланеньня роднага склону множнага ліку, накшталт «задачаў, паэмаў, пазіцыяў і г.д.»”. Элементарна, сэр.
6. наконт паўнагалосься даў маху. Вядома ж, меліся наўвеце поўныя канчаткі назоўнікаў у І скл. За выкладнікаў па стараславянскай не перажывайце. Пяцёрку мне па гэтым прадмеце не паставілі. Дзякуй за гэтую заўвагу.

да susha

толькі дзеля вас

“«Наша Ніва» (а разам зь ёй і шматлікія іншыя носьбіты беларускай культуры) робіць памылку, кідаючыся з скрайнасьці ў скрайнасьць, не жадаючы прызнаваць наяўнасьць сярэдзіннага (кампраміснага) варыянту… Няпраўда заключаецца ў тэзе пра тое, што «правапісаў два», бо насамрэч іх... як мінімум тры”
Пра існаванне “сярэдзіннага” “трэцяга” правапісу ведае, мякка сказаць, 10 чалавек. А адстойваць яго могуць паўтара чалавека. “Клясыкі” вунь колькі прапаганды ўбухалі ў сваё дзецішча, мелі некалькі пасіянарных змагароў -- а “дзеяслоўцы” ніводнага артыкула пра сваю “канцэпцыю” не надрукавалі, у часопісе ніводнай дыскусіі не правялі. І цяпер спадзяюцца, што правапісная “ўлада” паціхеньку саслізне да іх? Поўная лухта.


“словаўтварэньне запазычанай лексікі (а менавіта: лацінізмы зь мяккім [л], сьвісьцячыя у пазіцыях перад [і], дыферэнцыяцыя гукаў [ф] і [т], перадача ўласных імёнаў і інш.”
Калі “словаўтварэнне” гэта “лацінізмы зь мяккім [л] і сьвісьцячыя”, то гэта ўжо ахінея.

“іх адрознасьць праяўляецца на розных узроўнях мовы — і граматычным…”
Галаслоўна. Ці можна прыклады?

“Лексемы ж кшталту «кляса, філязофія, артаграфія» і інш., што прыводзіліся вышэй, уяўляюць зь сябе зусім іншыя словаформы”.
Гэта ўжо дурноцце. Гэта не “зусім іншыя словаформы”, а ўсяго толькі правапісныя варыянты тых самых слоў.

“Адрозьненьне «дзеясловіцы» ад «наркамаўкі» ў асноўным адбываецца на арфаграфічным узроўні”
Дык што, паміж «дзеясловіцай» і «наркамаўкаў» ёсць яшчэ і “неасноўныя” адрозненні? Аўтар, ці вы тэмпературу сабе змерылі?

“паўнагалосьсе ў формах І сланеньня роднага склону множнага ліку, накшталт «задачаў, паэмаў, пазіцыяў і г.д.»”
Зноў трызненне. Аўтар, дык вы скончылі філалагічны факультэт? Пасля вашай пісаніны ўсе выкладчыкі стараславянскай мовы чырванеюць.

“Каб жа «тарашкевіца» карысталася шалёным попытам...”
У “дзеясловіцы” перспектыва ў дзесяць разоў горшая.

“Я, вядома ж, усьведамляю, што рэдакцыя «Нашай Нівы» не магла б абраць «дзеясловіцу».»
Ну, і навошта тады гарод гарадзіць?

“зацятасьць (хтосьці, вядома, назаве тое прынцыповасьцю) і любоў да скрайнасьцяў”.
Хіба карыстанне правапісам, пра які ніхто не ведае (аўтар сам гэта прызнае), гэта не “зацятасць” і “скрайнасць”?

а за базар адкажаце, сп. ролдж? ;) прасьвятліце, што вы маеце на ўвазе, пліз...
(афтар)