Мнение

Адам Глобус. PLAY.BY. Дождж

 

Адам Глобус. Літаратар, мастак і выдавец. Напісаў двадцаць аўтарскіх кніжак паэзіі і прозы, найбольш вядомыя сярод их —«Парк», «Койданава», «Толькі не гавары маёй маме» і «Дамавікамерон». Ягоныя вершы і апавяданні перакладаліся на асноўныя мовы свету і на такія экзатычныя, як асецінская ды каталонская. Сёлета ў Маскве выйшлі выбраныя творы Глобуса ў зборніку пад назваю «Лирика BY». Нягледзячы на ўсё гэта, кажа, што добрых жанчын у яго было больш, чым добрых вершаў.

Ён розны…

Бывае дождж дробны, як пыл, і тады яго называюць імжа, імжычка. Часам лье, як з вядра, і на яго кажуць залева. Пасярод зімы на цябе можа пасыпацца ледзяны дождж, і ўвобмільг адзежа пакрыецца ломкай лускою. А ёсць нудны восеньскі дождж, які ідзе ды ідзе, ён ніяк не спыніцца, яго немагчыма перачакаць. Табе даводзіцца хадзіць пад гэткім халодным і бясконцым дажджом. Ты ідзеш, і на душы робіцца беспрытульна.

Як уратавацца ад сваёй непатрэбнасці ў мокрым і няпэўным свеце? Дзе знайсці паратунак? Ты згадваеш жанчыну. Ты любіў яе моцна, табе з ёю было цёпла, горача, сонечна. Заварочваеш у краму і праходзіш у вінна-гарэлачны аддзел. Спачатку ты набудзеш бутэльку самай звычайнай гарэлкі, а толькі потым наважышся патэлефанаваць ёй. Яна вельмі здзівіцца твайму раптоўнаму і такому нечаканаму для яе тэлефанаванню. Яна разгубіцца і ад той разгубленасці не наважыцца адмовіць табе ў запрашэнні. Яна дазволіць табе зайсці да яе.

Ты будзеш ісці праз шэры мікрараён, але дождж ужо будзе не такі нудны і не такі халодны, бо ты згадаеш іншы дождж. Ты ўспомніш дождж над возерам. Некалі ты гуляў з гэтай жанчынаю ўздоўж возера і пайшоў дождж. І ты прапанаваў ёй купацца ў цёплай азёрнай вадзе пад ціхім дажджом, і вы плавалі аголеныя ў возеры, а дождж сыпаўся і шаптаў вам словы пра каханне. Вы займаліся каханнем і ў возеры, і на траве каля возера, і вам было горача пад прахалодным дажджом. А потым ты ўзяў свой швэдар і надзеў яго на сябе і на яе. Вы стаялі, прытуліўшыся адно да аднаго ў адным швэдры, і маўчалі. Дождж скончыўся. Кароткі, пералётны, летні дождж скончыўся, і вы знялі з сябе твой цёпла-фіялетавы ды безнадзейна расцягнуты швэдар. І табе не было шкада гэтага швэдра, ты там яго і пакінуў, на траве, каля самага возера...

А цяпер, ідучы праз жалеза-бетонны мікрараён ты згадваў пра той ваўняны швэдар і табе рабілася цяплей і цяплей ад гэтай згадкі. А калі ты падыходзіў да кватэрных дзвярэй сваёй жанчыны, ты ўжо ўвесь гарэў, нібыта ты выпіў адзін куплёную ў гастраноме гарэлку. Жанчына ніякавее ад твайго з’яўлення ў яе маленечкай беднай кватэрцы. Ёй сорамна, што, акрамя памідораў і агуркоў, у яе нічога няма, каб цябе пачаставаць. Ты кажаш, што памідораў і агуркоў табе цалкам дастаткова.

Вы п’яце гарэлку. За вакном ідзе нудны дождж, а вам робіцца весела. Ад гарэлкі і ад успамінаў пра возера вы на вачах маладзееце. Вам падаецца, што ад спаткання на возеры і сягонняшняга дажджу не прамінула дваццаць гадоў. Вы хмялееце, вы кладзецеся ў ложак. Заплюшчваеце вочы, і пералётны чэрвеньскі дождж нашэптвае вам словы пра каханне, і паўтараеце і паўтараеце ягоныя словы пра каханне, ажно пакуль не ўскрыкваеце. Вы ўскрыкваеце адначасова і вяртаецеся ў маленечкую кватэру ў вялікім шэра-бетонным мікрараёне. Але вам не хочацца бачыць ні тую кватэру, ні той мікрараён, ні шэры занудлівы дождж. Вы прыціскаецеся адно да аднаго і засынаеце. Вы спіцё, а вам сняцца азёры, лета, ядлаўцовыя кусты на высокіх грудах і воблака, цяжарнае пералётным дажджом. Вам сніцца маладое каханне, поўнае цяпла і пяшчоты. І вам не хочацца прачынацца, і вы амаль разумееце тых каханкаў, што разам сыходзілі з жыцця, каб не бачыць халодны, маркотны, безнадзейны дождж...

Яна і я. Малюнак Адама Глобуса

І ўсё ж ты прачнешся і пабачыш побач чужое цела. Ты асцярожна ўстанеш з ложка, ціха апранешся і сыдзеш, не развітаўшыся, бо пакінеш сваю жанчыну даглядаць ваш салодкі сон пра каханне. Яна будзе спаць пад цёплай коўдраю, а ты будзеш ісці пад дажджом. Кроплі працінацьмуць цябе наскрозь. Цябе амаль не будзе на гэтым свеце, будзе толькі дождж, дождж і дождж. Каб не рассыпацца ў мокры пыл, табе давядзецца зайсці ў цемнаваты і пусты бар, замовіць чарку гарэлкі і шклянку вады. Ты перакуліш чарку, ты зробіш адзін глыток салодкай пасля гарэлкі вады, скаланешся, наставіш каўнер і панясеш сваю проста-шэрую кепку пад дажджом з ніадкуль у нікуды.

Адам Глобус на Міжземным моры. Фота Алены Адамчык

А жанчына? Ёй давядзецца доўга тлумачыць вашай дарослай дачцэ, чаму ты заходзіў, чаму вы пілі гарэлку і чаму ты застаўся начаваць. Жанчына будзе спрабаваць растлумачыць, а дачка паспрабуе зразумець. Але не зразумее, бо ёй яшчэ не прыйшоў час зразумець, хто такі Дождж.