Дома сумна. Падарожжа адзінаццатае. Епіфань і Каралін

Пасёлак Епіфань ў 19 стагоддзі быў уласнасцю фельдмаршала, графа Пятра Румянцава, а потым князя Івана Паскевіча...

 


Што такое жыццё? Гэта манітор камп'ютара? Гэта праца-канапа-сям'я-хоббі-ноч-праца-дзень-ноч-праца-пятніца-цыцкі-бухло? Ці ёсць жыццё за Мінскай кальцавой? А мы — ёсць? Хто мы, дзе мы, навошта мы? А дзе астатнія? І хто тыя астатнія, тыя дзевяць мільёнаў чатырыста шасцьдзесят пяць тысяч і яшчэ два чалавекі? Дзе яны пахаваліся? Мы ідзём шукаць!


 

♦  Падарожжа першае. Івакі
♦  Падарожжа другое. Кольна
♦ 
Падарожжа трэцяе. Жалезнікі
♦ 
Падарожжа чацвёртае. Дуравічы
♦ 
Падарожжа пятае. Неглюбка
♦  Падарожжа шостае. Зялёны Мох
♦  Падарожжа сёмае. Гарохаў (Чэхі)
♦  Падарожжа восьмае. Петрыкаў-Галубіца-Снядзін
♦  Падарожжа дзевятае. Губарэвічы
♦  Падарожжа дзесятае. Любоў і Верны


Зараз мы выправіліся ў падарожжа ў пасёлак, які пазначаны кропкай на карце. Епіфань (Гомельскі раён). Раней, дарэчы, і кропкі на картах не было. Пакуль тут у 1949 годзе не з'явіўся дзіцячы дом для хворых на сухоты. А да з'яўлення дзіцячага дома ўсё-такі, калі верыць розным крыніцам, пасёлак Епіфань існаваў тут, і ў 19 стагоддзі быў уласнасцю фельдмаршала, графа Пятра Румянцава, а потым князя Івана Паскевіча. Прынамсі, у гэтых мясцінах ім шмат што належала.

Але пачнём з пасёлка па суседству. Каралін.

Зараз тут жыве толькі дзесяць мясцовых жыхароў, астатнія хаты займаюць дачнікі. Майскім ранкам прабіраемся лясной сцежкай да Караліна ад чыгуначнага прыпынку «Церуха». Пасёлкі, дарэчы, амаль на мяжы з Украінай, таму, каб трапіць сюды, трэба заплаціць у банку грошы за наведванне памежнай зоны. Але грошы тыя — сімвалічная сума, за якую потым шмат разоў можна наведваць тую зону.

Лясная сцежка — гэта неверагодная медытатыўная прыгажосць. Недзе верашчыць зязюля, і калі пытаюся ў яе, колькі жыць мне засталося, тут жа пачынае істэрычна і ў шалёным тэмпе крычаць іншая зязюля. Так, жыць буду ці марудна і доўга (як кукавала першая зязюля), ці хутка і коратка (калі верыць другой). Гэта было лірычнае адступленне. Але ад сцежкі, якія беражліва абыходзіла сосны і вяла нас да Караліна, мы не збочылі, не адступілі.

Тут, у сонных пасёлках, не чуваць, не відаць ні машын, ні людзей. Хіба на адной лаўцы сядзеў стомлены дачнік. Час тут ідзе павольна, і, каб адчуць гармонію з ім, таксама змяняеш тэмп і руху, і размоў. Цішэй, яшчэ цішэй, яшчэ павольней.

У Караліне мы знайшлі Марыю Яўсееўну Падсасонную, працоўную кніжку якой упрыгожвае толькі адзін запіс: аб уладкаванні на працу ў 1946 годзе, і аб выхадзе на пенсію — у 1996 годзе. Пяцьдзесят гадоў адпрацавала жанчына бухгалтарам у дзіцячым доме ў суседнім пасёлку Епіфань. Зараз ёй 87 гадоў.

Жанчына успамінае, як вёска ў час апошняй вайны была пад акупацыяй у немцаў. Кажа, што немцы былі не настолькі благія, як мадзьяры. Немцы нават пазычалі дзяўчатам боты, ці чаравікі, каб яны маглі патанчыць на вячорках.

«Нашы танцавалі, вечарам, босыя і пад балалайку. А немцы прыходзілі на танцы, са станцыі. І адна дзяўчына босая кажа на немца: “Што глядзіш? Ты ж не танцуеш, дык дай свае чаравікі мне патанцаваць!”. І ён даў. Яна патанцавала, і аддала яму. Мы ўсіх тых немцаў ведалі па імёнах, Карлаў тых», — распавядае жанчына.

Па яе словах, адзін немец нават дапамагаў жанчыне з малымі дзецьмі — даваў ім хлеб.

Разам з тым, як пачулі немцы, што недзе ў лясах завяліся партызаны, вырашылі Каралін спаліць. І спалілі. Праўда, мясцовыя жыхары паспелі ў лесе схавацца. Такое было жыццё.

У Караліне. Зараз тут ціха і спакойна. Ні немцаў, ні мадзьяраў, які коней проста ў хату да людзей прыводзілі, і «папалілі ўсё барахло, так тых коней бераглі і грэлі».

Зараз у вёсцы можна пачуць толькі натуральныя гукі: мухі, камары, пчолы, птушкі. Дарожны пыл надзейна хавае крокі людзей.

У Епіфані зараз засталіся толькі два жылыя дамы. Плюс будынак лясніцтва. Плюс псіханеўралагічны інтэрнат.

Да 2005 году тут, у будынку цяперашняга інтэрнату, быў дзіцячы дом, дырэктарам якога працавала Рэгіна Пятроўна Карпеза. Жанчына і зараз жыве ў Епіфані, а суседка яе — былая выхавацелька былога дзіцячага дома. У 2008 годзе Рэгіна Пятроўна атрымала званне «Жанчына года» у рэспубліканскім конкурсе, у намінацыі «За актыўную грамадскую дзейнасць».

Рэгіна Пятроўна, усё жыццё працаваўшы ў розных дзіцячых дамах, была ўпэўнена, што дзецям патрэбна менавіта бацькі, а не дзяржаўныя ўстановы, і шмат прыклала высілкаў, каб сіроты выхоўваліся ў сем'ях. Жанчына сама падала прыклад: дзіцячы дом, які яна ўзначальвала, быў расфарміраваны, дзеці пайшлі ў прыёмныя, а некаторыя нават вярнуліся ў родныя сем'і. І сама Рэгіна Пятроўна стала маці для сваіх былых выхаванцаў. За той час прытулак у доме былога дырэктара і яе мужа знайшлі 15 дзяцей. Зараз сям'я выхоўвае чатырох прыёмных дзяцей.

У Епіфані Рэгіне Пятроўне падабаецца. Цішыня, вакол лес, непадалёк — рэчка. Выдатнае месца. «Прырода робіць сваю справу. Дзецям тут, дарэчы, таксама падабаецца, бо яны ніколі не кажуць, што тут сумна», — дадае жанчына.

Прыехаўшы да пасёлкаў па чыгунцы, назад вяртаемся па аўтамабільнай дарозе праз Церуху. Тут, непадалёк каля шашы, існуе манастырскі падворак — на тэрыторыі былога піянерскага лагеру.

Служыць тут Богу і людзям айцец Мікалай. Дарэчы, вядомы ён многім карыстальнікам інтэрнэту, бо сустрэць яго можна на розных форумах і ў блогах. І наогул ён выдатны чалавек. Тут, на манастырскім падворку, знаходзяць часам прытулак «аблудныя душы» і тыя, хто шукае калі не Бога, дык хоць людзей Божых. А мы тут часам знаходзім кубак гарбаты і прыемных суразмоўцаў. Чаго і вам усім жадаем.


  • на першым ролику бабка не тянет на 90-летнюю, чтобы быть разумеющей видавочцей... говорит всё по рассказам других... мою маць угнали в 1943-ем в германию 14-летней, так рассказывала, что немцы брали грудных детей за ноги и головой об стену убивали с одной стороны, а с другой: уже в германии невоенные немцы оставляли буртеброды в борозде под франкфуртом... т.е. люди могут быть разными вне зависимости от культур, цивилизаций... всё индивидуально в этом мире... особенно если ты не стадное быдло, а своя голова на плечах...
  • Уважаемая г-жа Германович! Снова, искренний поклон Вам,от этого искреннего репортажа. Какая, ну просто святая женщина, эта бывшая директор детдома, Регина Петровна, не записала её фамилию...Блин! Да, будь у меня силы, финансы - вот ей бы я помогла, реально. Эта история - не из разряда этих жудостных, когда детей "приёмные родители", насиловали. Или, этого искалеченного Ванечки, из Калинковичей, которого эти "родители", сразу же, в разряд животных зачислили. Ну, как же - пособие! А свиньи-то - дороже! Дохода, от них больше!!!! Хозяйство, типа, у них!!!! Им - некогда. На, собственными руками, искалеченного ребёнка, время уделить.... Блин. Ненавижу! Надеюсь - их посадят? Отберут у них всех этих свиней, и - в лагеря!
  • Нет. Всё-таки, я успокоилась. Ну, что сделаешь. Мы - бессильны. Сделать - ничего невозможно. Тот, кто хочет помочь, душою, он - не может; он - нищ. Ну, а тот, кто богат...... Впрочем, это глупый разговор. Всё бесполезно. Мы, не в силах исправить этот мир. Фата моргана. Короче, снова благодарю Вас за такой прекрасный репортаж. Снова - вроде свежего воздуха, напилась. А на "воздухе", честно признаюсь, я уж и забыла, когда была. Вон, бывало, из моей Масюковщины, 20 мин. - на тебе, речка; дамба; озеро; красота необыкновенная.... А в детстве, там ещё лучше было; мы, девочки, спокойно, за забор резиденции, за подснежниками лазали. Сейчас там - всё застроено. Но, ни это самое страшное. Главное - не подойти ни к речке, ни к озеру... Всё оккупировано. Бывший "черепичный завод", и всё прочее - теперь "элитный район". Всё - загорожено, ограждено... Там, где мы из самой чистой колонки, по дороге на пляж, водичку набирали - ничего этого, уже, наверняка, нет. Я - не знаю. Там, теперь - всё чужое. Я – туда, уже не знаю, сколько лет, не ходила. Короче, я не знаю, что там теперь. Пыталась я, как-то, пару раз, этот путь пройти, до озера дойти…. Ни фига! Короче. Благодарю вас, ув. г –жа Германович, что хоть на фотографиях, мы, отдельные минчане, сможем посмотреть на траву-речку-озеро. На всё, что у нас отняли. Ну, да ничего. И до них, до этих речек-озёр, до всех этих прекрасных видов – эти загребущие руки доберутся. Это только наш обожаемый, всеми любимый, боготворимый вождь, вводит общественность в заблуждение, мол, нет у нас ничего…. А сам, потиху – земли распродаёт. Прошу прощения, уважаемая г-жа Германович. Уверена на 100%, что моё сообщение не проскочит; этот ресурс, постоянно меня забанивает; хоть я, и не понимаю – отчего? Если , проскочит, выводы и предложения. Свойственные моему аналитическому (увы!) , складу ума, будут позже. А, на самом-то деле, уважаемая г-жа Германович – вы просто прелесть, умничка, молодечек; ну, не знаю я, какими ещё искренними словами выразить Вам моё уважение и любовь…. Тут – смайлик, с букетиком .