Мнения других авторов

Все материалы рубрики «Мнение»



Мнение

Антон Тарас. МОВА. Кефір па-беларуску


Антон Тарас
Антон Тарас. Перакладчык у галіне сродкаў масавай інфармацыі. Скончыў 10 класаў англійскай спецшколы ў Мінску, а таксама International School of Prague. За апошнія 8 гадоў пераклаў на англійскую мову і з англійскай сотні старонак тэхнічнай дакументацыі, навін, тэкстаў публіцыстычнага характару, перапіскі, спрабаваў сябе ў перакладах амерыканскай паэзіі. Наведаў 12 краін замежжа (больш за ўсё спадабаўся Туніс), а таксама ўсе беларускія рэгіёны. Унук пісьменніка Валянціна Тараса, карэнны мінчук. 26 гадоў.
Склалася так, што ў навагоднюю ноч з трыццатага на другое давялося мне падняць чарку з двума паважанымі яўрэямі. Гэтыя два апынуліся ў нашай кампаніі выпадкова, ні да, ні пасля мы не бачыліся. Натуральна, той факт, што я гавару па-беларуску, выклікаў у яўрэяў насцярогу: мяне адразу запісалі ў БНФ-аўцы, нацыяналісты, то бок, абвінавацілі ва ўсіх смяротных грахах.

Давялося добрых 15 хвілін тлумачыць, што не належыў і не належу ні да воднай палітычнай партыі, ніводнай не сімпатызую, нацыяналістам не з’яўляюся.

— Але твая беларуская мова — хіба гэта не пратэст?

— Можаце лічыць гэта пратэстам, — кажу.

— А чаго ты дамагаешся?

— Хачу, каб калі я купляю кефір у цэнтры беларускай сталіцы, і звяртаюся да прадавачкі па-беларуску, гэта не выклікала ў яе здзіўлення.

Суразмоўцы згадзіліся, што мець умовы для стасункаў на роднай мове ў родным горадзе — нармальнае чалавечае жаданне.

— Ну а як ты ставішся да яўрэяў?

— Гэтак жа, як і да рускіх, — кажу. — Выдатна.

Сапраўды, мне здаецца, сучасная дзяржава — гэта дом многіх народаў, і беларуская — не выключэнне. Забяспечыць мірнае ўзаемадачыненне народаў — задача ўрада.

— Калі ідэалы маладога чалавека перамогуць, мы падтрымаем, — пастанавілі яўрэі. Выпілі яшчэ па адной, і гаворка зайшла на іншую тэму.

Недавер да людзей, што гавораць па-беларуску, мне даводзілася назіраць неаднойчы, асабліва з боку прадстаўнікоў некарэннага насельніцтва. Мяркую, у многім гэта звязана з тым, што беларускасць у Беларусі становіцца выключна палітычным пытаннем.

Даходзіць да смешнага.

Аднойчы мне прыйшла рассылка вядомага сайта з прапановай напісаць эсэ на тэму «Як я стаў беларусам». Як быццам, стаць беларусам — гэта тое самае, што ўступіць у партыю. Клаўдзія Шыфер стала немкай, бо нарадзілася ў Германіі ў сям’і немцаў. Падобным чынам сталі часткамі свайго народа і мы.

Здаецца, што чым больш беларускую мову завязваюць на палітыку, тым больш далёкай становіцца мая светлая мара «набываць кефір па-беларуску».

Сітуацыя проста катастрафічная: мне сапраўды цяжка ўзгадаць хоць некалькі апалітычных аднагодкаў, для якіх беларуская была б мовай штодзённых стасункаў.

Асабліва балюча гэта перажываецца ў Вільні, дзе нярэдка бываю ў апошнія гады. Беларускамоўныя студэнты ў Літве — у асноўным, людзі нацыяналістычных поглядаў, кола зацікаўленняў якіх ахоплівае пытанні беларушчыны (беларуская палітычная гісторыя, фальклор і падобнае). Гэтыя маладзёны — шчырыя патрыёты нашай краіны, гатовыя ахвяраваць для яе шчасця дабрабытам, здароўем, а тое і жыццём. Але стасавацца ў падобным асяродку цяжка, калі амаль не цікавішся гэтак званым нацыянальным пытаннем. Што зробіш, пасляваенная брытанская музыка даражэй мне за ваенную беларускую, а міжнародная бяспека падаецца не менш важнай за нацыянальную.

Пры гэтым, я — беларус, размаўляю і думаю па-беларуску, і беларускіх кніжак у хаце багата...

Ведаю, існуе ў нацыяналістычным асяродку меркаванне: не мы першымі пачалі ператвараць мову ў палітыку. Упэўнены, структуры, што ўва многім вызначаюць урадавы курс, падобным чынам «пераводзяць стрэлкі» на апазіцыю.

Шчыра кажучы, мне як дастаткова апалітычнаму беларусу глыбока абыякава, з чаго, каго і чаму пачалася гэтая разбіранка. Да ўсіх бакоў маю адну ласкавую просьбу:

не маглі б вы перанесці свае палітычныя баталіі на іншае поле? Маёй мове лепш без палітыкі.

А калі вас хвалюе не толькі ўлада, карыстаючыся нагодай, хацеў бы папрасіць таксама: выдайце, калі ласка, па-беларуску пабольш дзіцячых кніжак, а таксама ўсяго Шылера, Гётэ, Шэкспіра, Хэмінгуэя, Марка Твена і Чапека. Няхай будуць у продажы.

Калі спатрэбіцца дапамога з перакладамі, мы ў баку не застанемся.

Меркаванні калумністаў могуць не супадаць з меркаваннем рэдакцыі.
Запрашаем чытачоў абмяркоўваць артыкулы на форуме, прапаноўваць для ўдзелу ў праекце новых аўтараў або ўласныя матэрыялы.

Оценить материал:
Средний балл - 4.66 (всего оценок: 60)
Tweet

Ваш комментарий

Регистрация

Последние Комментарии

  • @н@рхiстЪ пишет: «могли бы для популяризации языка сделать сайт...» Белорусский язык/мова не является моей матчынай мовай. Но я уважаю белорусско говорящих людей. Только мне не понятно их стремление к разным грамматикам, орфографии. А администрация президента и НАН РБ в стороне. Построили национальную библиотеку и все для интернет желающих по подписке, и все платное. Даже грамматика и орфографический словарь белорусского языка. И рьяные оппозиционеры не скулят о заработках чиновников министерства культуры, образования, национальной библиотеки на белорусском языке. Россияне для пропаганды русского языка создали несколько бесплатных электронных сайтов. А белорусы, на государственном белорусском языке, с трениями по грамматике и пр. – белорусский язык, белорусскую культуру под денежный замок. Да и не только госкоммерсанты торгуют белорусский языком, но и белорусской историей, литературой мировой белорусской классики. И посмотрите, где наши министры образования, культуры? И чем они занимаются?
  • http://budzma.org/ запытайцесь там
  • скиньте кто-нибудь ссылку на нормальный словарь белорусского языка и учебник грамматики.... только не "трасянскай наркомауки". могли бы для популяризации языка сделать сайт...
  • Цитата: не маглі б вы перанесці свае палітычныя баталіі на іншае поле? Маёй мове лепш без палітыкі. ---------------------- Ага, это типа скажи грабителю, напавшему на тебя: а не могли бы вы перенаправить свое грабительское желание на кого-нибудь другого? Мне так хорошо без грабителей. Белоруский язык - поддерживаю, аполитичность и бездействие - нет!
  • Пра Шыфер вельмi цiкава выказалiся. Дзякуй за артыкул.