Уладзімір Някляеў. ПРАЎДА. Дзень, якога не стала

Уладзімір Някляеў. Паэт. Кандыдат у прэзiдэнты Беларусi на выбарах 2010 года. Ініцыятар руху «За дзяржаўнасць і незалежнасць».

Роўна чвэрць стагоддзя назад, 27 ліпеня 1990 года была прынятая Дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце, і да 1996 года гэты дзень святкаваўся як Дзень Незалежнасці.

Палажэннямі дэкларацыі, якія ўвайшлі пазней у Канстытуцыю Рэспублікі Беларусь, абвяшчалася вяршэнства народа ў вызначэнні свайго лёсу, дзяржаўнасць беларускай мовы, каштоўнасць нацыянальных традыцый і гістарычнай сімволікі, нейтральны статус краіны. Важнейшым прынцыпам існавання Беларусі (у той час яшчэ Беларускай ССР) як прававой дзяржавы абвяшчалася размежаванне заканадаўчай, выканаўчай і судовай улады.

“Дзе ўсё гэта?..” — азіраемся мы праз 25 гадоў у нашу нядаўнюю гісторыю.

Дзе вяршэнства народа ў вызначэнні свайго лёсу, калі няма свабодных выбараў?

Дзе дзяржаўнасць беларускай мовы, калі нават на новым геральдычным знаку Шклова, на радзіме беларускага прэзідэнта назва горада пададзеная толькі па-руску?

Дзе гістарычная сімволіка, калі за бел-чырвона-белы сцяг цягнуць у суд?

Дзе нейтральны статус краіны, калі Рэспубліка Беларусь уцягнутая ва ўсе створаныя Расійскай Федэрацыяй ваенные блокі, і на тэрыторыя Беларусі размешчаныя іншземныя вайсковыя базы?

І дзе, нарэшце, размежаванне заканадаўчай, выканаўчай і судовай улады, калі лейцы кіравання дзяржавай, лёсам народа ў руках аднаго чалавека?

Няма нічога з таго, што абвяшчалася Дэкларацыяй аб незалежнасці і замацоўвалася ў Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь. А што ж тады ёсць?

А ёсць чалавек, які ўсё гэта адмяніў, здзейсніўшы ў 1996 годзе дзяржаўны пераварот, названы рэферэндумам. Яго трэба судзіць, але за кратамі не ён, а ягоны палітычны апанент, пра якога ў мяне ўсё пытаюць, чаму я падтрымліваю ягонае вылучэнне кандыдатам у прэзідэнты, калі гэта немагчыма?..

Таму й немагчыма, што тыя, хто пытае, прымаюць гэта як немагчымае. А за магчымае прымаюць тое, што чалавек, які падлягае суду, зноў прэтэндуе на найвышэйшую пасаду ў дзяржаве. У пяты раз!

Што гэтым разам можа быць?..

На новым геральдычным знаку Шклова пазначана дата заснавання горада: 1535 год. Так запісана і ў цяперашніх беларускіх (савецкіх) гістарычных падручніках, хоць з рукапісных крыніц вынікае, што ў 1535 годзе Шклоў быў пакінуты без жыхароў. Знішчаны, спалены, зруйнаваны маскоўскім войскам. Дык вось гэтым разам будзе зруйнаваная, пакінутая без мовы, без нацыянальнай гісторыі і культуры, без дзяржаўнасці і незалежнасці Беларусь. А ў расійскіх (імперскіх) гістарычных падручніках будзе напісана, што якраз у гэты час яна заснаваная. Як Шклоўская губернія.

Немагчыма?..

Яшчэ як магчыма. Больш за тое: калі мы ўсімі беларускімі сіламі не падрыхтуемся да нацыянальнага супраціву, дык так і будзе. І не стане ў нас ніякага Дня Незалежнасці, як не стала 27 ліпеня.

Меркаванні калумністаў могуць не супадаць з меркаваннем рэдакцыі. Запрашаем чытачоў абмяркоўваць артыкулы на форуме, прапаноўваць для ўдзелу ў праекце новых аўтараў або ўласныя матэрыялы.